Komple Bir Insan - David Oistrakh
"Kendisini ilk goruste sevdim. Sadece kibar, vefali ve sicak kanli bir kisi olmasi nedeniyle degil fakat ayni zamanda basit ve dahiyane yonleriyle de.. Hicbir zaman oldugundan daha farkli gorunmek, veya kendisini daha farkli ifade etmeye calismak cabasinda olmamis, kendisini samimiyetle ve baska mulhazalara meydan vermeyecek sekilde tanitmis; komple bir insandir". Iste, Yehudi Menuhin kendi otobiyografisinde meslekdasi viyolonist David Oistrakh'i bu samimi ve taskin ifadelerle tanimliyordu.
Tchaikovsky Violin Concerto in D Major, Op. 35: 1st Movt
Tchaikovsky Violin Concerto in D Major, Op. 35: 2nd Movt
Oistrakh'in adi ne zaman anilsa, butun viyolonistler ve hatta genel manasiyle muzisyenler arasinda nadir gorulen bir ittifak dogar. Genellikle sanatcilar arasinda sikca rastlanan kiskanclik ve cekememezlik, David Oistrakh'in adi gectiginde yerini derin bir saygiya birakir. Hatta bu gunumuzde de devam etmektedir...
Sinfonia concertante by Mozart, Oistrakh David and Igor Movt 1
Sinfonia concertante by Mozart, Oistrakh David and Igor Movt III
Dikkat: Mozart'in bu eserinde David Oistrakh Viola calmaktadir. David Oistrakh'a ayni zamanda kendisi gibi bir Violin virtuozu olan oglu Igor Oistrakh eslik ediyor. Orkestra sefi ise gene ayni donemin bir baska violin virtuozu, dahi cocuk Sir. Yehudi Menuhin. Bence bu cok onemli tarihi bir kayit, zira boyle bir birlikteligi bu seviyeye gelmis her sanatci basaramaz, bu ancak David Oistrakh ve Yehudi Menuhinle gerceklesebilecek olaganustu bir durum.!
1908 yilinda Odessa'da dogan Oistrakh ilk viyolin derslerini 5 yasinda almaya baslamistir ve ilk solo resitalini de 1924 yilinda Odessa'da, Bach'in A Minor Koncertosuyla vermistir. 1928 yilinda Moskova'ya yerlesmis ve Moskova Konservatuari'nda ogretmenlik yapmaya baslamistir. 1937 yilinda Bruksel'de duzenlenen Eugène Ysaÿe Yarismasini kazanmistir.
David Oistrakh'in gelecek vaat eden uluslararasi kariyeri 2. Dunya Savasi ve onu takip eden soguk savas nedeniyle sekteye ugramis ve ancak 1954 yilinda yeniden onemli bir turne yapabilmistir. Japonya, ABD ve Almanya'da gerceklesen bu turne sirasinda Sovyet rejiminin titiz takibi altindadir. Subat 1954'te Del Spiegel'de yayinlanan bir elestiri yazisinda, "Stalin Odullu Ukraynali violin virtuozu, Hamburg Musikhalle'de komunist partisi'nin koruma kalkani altinda resital verdi" seklinde cikmistir. Ancak uluslar arasi sahneye bu tarihi cikis ve bunu takip eden 20 yillik surec icerisindeki diger konserler bu karizmatik muzisyenin bir viyolin virtuozu olarak taninmasini saglamistir.
Mendelssohn - Violin Concerto in E minor [Part 1/4]
Daha once, bu parcayi bir referans eseri olarak her violonistten bir kez daha dinleyecegimizden bahsetmistim. Daha once Heifetz'den dinlediniz, simdi de David Oistrakh caliyor.
Ben hepsini dinlerken farkli zevkler aliyorum ama sanirim Oistrakh daha duyarak caliyor.!
Siz ne dersiniz?
1974 yilinda Amsterdam'da Concertgebouw orkestrasiyla verdigi bir Brahms konseri sonrasi gecirdigi bir kalp krizi nedeniyle olmustur.
David Oistrakh, Jasha Heifetz'in tam aksine, rejimin getirdigi tum zorluklara ragmen ulkesini terk etmeyerek, Sovyet Rejiminin sembolu olmus, bir milli kahraman olmustur. Birbirlerini hic sevmedikleri hatta nefret ettikleri soylenir. Londrada duzenlenen Carl Flesh Yarismasinda, David Oistrakh, Heifetz'in en iyi ogrencisi Eric Friedman'i, kendisinin juri baskanligi yaptigi Tchaikovsky yarismasina ikna etmis, bunu duyan Heifetz, Friedman'in bu kararina siddetle karsi cikarak,"seni orada harcarlar" diyerek uyarmis fakat bu uyariyi dikkate almayan, RCA ile anlasmasi olan, Chicago, Boston ve London Symphony orkestralari ile basarili konserler vermis olan Erich Friedman yarismaya katilmis ve uluslar arasi bir rezalete donusen yarismada birkac ogrencinin ardindan 6. olabilmistir.
Heifetz, Sovyet rejimince ulkesini terketmesinden dolayi surekli elestirilmis, buna karsilik Heifetz de batili sanatcilara karsi Sovyetlerin takindigi on yargili tutumu hep lanetlemistir.
